การละเล่นพื้นบ้านของไทย

มอญซ่อนผ้า

“มอญซ่อนผ้าตุ๊กตาอยู่ข้างหลัง” เพลงมอญซ่อนผ้า เชื่อว่าหลายๆคนคงยังจำเนื้อเพลงนี้ได้เป็นอย่างดี เพราะมาจาก เพลงในการละเล่นพื้นบ้านมอญซ่อนผ้า หนึ่งในการละเล่นพื้นบ้านของไทยที่เป็นที่นิยมกันมากที่สุดในอดีต แต่ปัจจุบันนี้ไม่ค่อยได้พบว่าเด็ก ๆ เล่นการละเล่นพื้นบ้านไทยอีกแล้ว

เดิมนั้น..การเล่นมอญซ่อนผ้าเกิดขึ้นในสมัยอยุธยาและเป็นที่นิยมเล่นกันในช่วงเทศกาลสงกรานต์ มอญซ่อนผ้าเป็นการละเล่นที่ไม่มีกฎกติกามากนักและไม่จำกัดจำนวนของผู้เล่น แต่มักนิยมเล่นกันเป็นกลุ่ม จึงเป็นการละเล่นที่เป็นที่นิยมกันอย่างมากในหมู่เพื่อนๆหรือญาติพี่น้อง

วันนี้ได้นำวิธีการเล่นมอญซ่อนผ้ามาฝาก เพื่อช่วยให้คุณได้ถ่ายทอดเกมส์พื้นบ้านนี้ให้กับเด็ก ๆได้สนุกกันต่อไป และมีเจตนาอยากเห็นการละเล่นพื้นบ้านของไทยคงอยู่ตลอดไป

การเล่นมอญซ่อนผ้า

อุปกรณ์ที่คุณต้องเตรียม คือผ้าเช็ดหน้า หรือผ้าขาวม้าหนึ่งผืน

ผู้เล่นอย่างต่ำ 6 – 8 คน

อาสาสมัครหนึ่งคนเพื่อเป็นผู้ซ่อนผ้าหรือมอญซ่อนผ้า หรืออาจจะมีการเสี่ยงทายว่าผู้เล่นคนใดจะได้เป็นผู้ซ่อนผ้าหรือมอญซ่อนผ้าก่อน ก็ได้

วิธีการเล่นมอญซ่อนผ้า

ผู้เล่นที่ไม่ใช่ผู้ซ่อนผ้านั่งล้อมกันเป็นวงกลมและเว้นระยะห่างพอสมควร

ผู้เล่นที่นั่งอยู่ในวงต้องนั่งอยู่เฉยๆโดยเอามือมาวางไว้บนตักและไม่สามารถหันไปมามองข้างหลังหรือมองผู้ที่ถือผ้าอยู่ ที่สำคัญไม่สามารถบอกผู้ที่ถูกซ่อนผ้าว่ามีผ้าซ่อนไว้อยู่ข้างหลัง

ผู้ที่ถือผ้านั้นจะต้องเดินไปรอบๆวง และผู้ที่นั่งจะต้องร้องเพลงมอญซ่อนผ้าที่มีเนื้อร้องว่า “มอญซ่อนผ้า ตุ๊กตาอยู่ข้างหลัง ไว้นู่นไว้นี่ ฉันจะตีก้นเธอ”

จากนั้นผู้ซ่อนผ้าจะต้องแอบซ่อนผ้าไว้ข้างหลังผู้เล่นที่นั่งอยู่คนใดคนหนึ่ง และให้เดินวนรอบวงอีกหนึ่งรอบ เพื่อแสร้งทำเป็นเหมือนไม่เกิดอะไรเกิดขึ้น

ผู้ที่ถูกซ่อนผ้าจะต้องลุกขึ้นมาวิ่งไล่ตีผู้ซ่อนผ้าโดยการวิ่งไล่รอบๆวงให้ทันเวลา ส่วนผู้ซ่อนผ้าจะต้องวิ่งมานั่งร่วมวงในที่ที่มีที่ว่าง

หากผู้ที่ถูกซ่อนผ้าไม่สามารถไล่ผู้ซ่อนผ้าทัน ผู้นั้นจะต้องกลายผู้ซ่อนผ้าเอง

กติกาการเล่นมอญซ่อนผ้า

ผู้ที่ถือผ้าจะต้องเดินหรือวิ่งรอบๆวงไปในทิศทางเดียวกัน

ผู้ที่นั่งอยู่ไม่สามารถลุกไปไหนได้และไม่สามารถมองผู้ที่ถือผ้าได้

ผู้ที่นั่งห้ามหมองเหลียวหลัง อนุญาตให้ใช้มือคลำหาผ้าเท่านั้น

ผู้ซ่อนผ้าจะต้องวางผ้าไว้ข้างหลังในระยะที่ใกล้ผู้นั่งพอสมควร

 ประโยชน์ของการเล่นเกมส์พื้นบ้าน มอญซ่อนผ้า

การเล่นมอญซ่อนผ้ามีประโยชน์สำหรับพัฒนาการเด็ก ๆ ในหลายๆด้านดังนี้

              ช่วยพัฒนากล้ามเนื้อมัดใหญ่

              สามารถฝึกทักษะความคล่องแคล่ว

              เป็นการฝึกทักษะการสังเกตุ

              เป็นการฝึกไหวพริบที่ดี

การละเล่นพื้นบ้านมอญซ่อนผ้าสามารถเล่นได้ในที่ร่มหรือกลางแจ้งตามความประสงค์ของผู้เล่น...

คุณเคยมีประสบการณ์การเล่นมอญซ่อนผ้าในวัยเด็กบ้างหรือไม่? มาร่วมแชร์ประสบการณ์สนุกๆของคุณกับเรา เพื่อให้การละเล่นพื้นบ้านของไทยคงอยู่คู่ไทยตลอดไป..

การละเล่นพื้นบ้านของไทย

รีรีข้าวสาร

         เป็นการละเล่นพื้นบ้านของเด็กไทยในสมัยก่อน ปัจจุบันนี้ไม่มีให้ได้พบเห็นกันอีกแล้ว เนื่องจากวัฒนธรรมประเพณีจากชาติต่างๆ ได้แพร่กระจายเข้ามาแผ่หลายในประเทศไทยของเรา จนทำให้การละเล่นพื้นบ้านแบบของไทยที่เคยมีมาแต่อดีตได้หายไปจากสายตาของคนไทยในยุคสมัยนี้แล้ว

การเล่น

         ผู้เล่นจะต้องจับไม้สั้นไม้ยาวหรือจะใช้วิธีเป่ายิ่งฉูบกันก็ได้ ว่าใครจะเป็นประตู ให้ผู้เล่น 2 คน ยืนเอามือประสานกันเหนือศีรษะเป็นประตูโค้ง เด็กผู้เล่นคนอื่นๆ เกาะไหล่กันลอดใต้โค้งไปเรื่อยๆ สองคนที่เป็นประตูจะร้องเพลงประกอบเวลา แถวผู้เล่นลอดใต้โค้ง หัวแถวจะต้องเดินอ้อมหลังคนที่เป็นประตูครั้งละหน เมื่อจบเพลงสอง คนที่เป็นประตูจะกระดุกแขนลงกั้นคนสุดท้ายให้อยู่ระหว่างกลางและคัดออกไป คนข้างหลังต้องระวังตัวให้ดี ไม่เช่นนั้นตัวเองจะต้องออกจากการเล่น ต้องผ่านให้ได้หมดทุกคนจึงจะจบ

เพลงที่นำมาร้องประกอบการละเล่น มีเนื้อเพลงดังนี้

รีรีข้าวสาร สองทะนานข้าวเปลือก เลือกท้องใบลาน เก็บเบี้ยใต้ถุนร้าน คดข้าวใส่จาน พานเอาคนข้างหลังไว้ให้ดี..
เมื่อถึงคำสุดท้าย ซุ้มประตูก็จะลดมือลง กักตัวผู้เล่นที่เดินผ่านมา ผู้เล่นที่ถูกกักตัวจะถูกคัดออก หรืออาจจะถูกลงโทษด้วยการให้รำหรือทำท่าทางอะไรก็ได้

ประโยชน์และคุณค่าจากการเล่นรีรีข้าวสาร

การละเล่นชนิดนี้ เป็นการเล่นของเด็กอายุระหว่าง 4 – 6 ปี เล่นรวมกันทั้งเด็กหญิงและเด็กชาย เด็กจะได้รับประโยชน์เป็นการเพิ่มพัฒนาการให้กับเด็กๆในวัยนี้ ประโยชน์การเล่น เช่น
- เพลิดเพลิน จิตใจร่าเริง แจ่มใส ซึ่งจะทำให้เด็กๆยอมรับในกฎเกณฑ์กติกาในการเล่น
- ได้ออกกำลังกายพัฒนากล้ามเนื้อส่วนต่างๆ ของร่างกายให้แข็งแรง
- หัดให้เด็กมีไหวพริบ ปฏิภาณ และรู้จักใช้กลยุทธที่จะให้ตนรอดจากการถูกคล้องตัวไว้
- หัดให้เด็กรู้จักทำงานเป็นกลุ่มโดยหัวแถวต้องพยายามพาแถว โดยเฉพาะคนสุดท้ายให้รอดพ้นจากการถูกกักตัวให้ได้

                การละเล่นดังกล่าวได้กล่าวมาแล้ว ว่าปัจจุบันไม่พบเห็นการละเล่นพื้นบ้านแบบนี้อีกแล้ว นับว่าเป็นเรื่องน่าเสียดายสำหรับประเพณีการละเล่นพื้นบ้านพื้นเมืองของไทย กำลังจะหดหายหรือสาบสูญไป อันสืบเนื่องมาจากการที่โลกเรามีการปลี่ยนแปลงไปในทางวัตถุเสียมากกว่า เรานำวัฒนธรรมหรือประเพณีต่างชาติเข้ามาในประเทศ จนทำให้วัฒนธรรมหรือประเพณีที่เป็นแบบฉบับของเราโดยแท้ มันกำลังสาบสูญหายไปอย่างน่าเสียดาย..

...สังคมกำลังเปลี่ยนไป จากสังคมไทยที่มีแต่ความเป็นเพื่อนเป็นพี่เป็นน้อง มีความสมานสามัคคีซึ่งกันและกัน กลายเป็นสังคมก้มหน้า...เป็นเสียแล้ว.............

การละเล่นพื้นบ้านของไทย : งูกินหาง

วิธีการเล่น

 - ผู้เล่นมีจำนวน 8-10 คน แบ่งผู้เล่นเป็น 2 ฝ่าย

- ฝ่ายที่ 1 จะต้องเป็น “พ่องู” 1 คน ฝ่ายที่ 2 มี “แม่งู” 1 คน ที่เหลือเป็น “ลูกงู” ซึ่งผู้เล่นเป็นลูกงูจะต้องเกาะเอวผู้เล่นเป็นแม่งู

- จากนั้น พ่องูเริ่มถามว่า “แม่งูเอ๋ย” แม่งูและลูกงูก็ร้องตอบว่า “เอ๋ย” พอช่วงท้ายพ่องูถามว่า “กินหัว กินหาง” แม่งูตอบว่า “กินกลางตลอดตัว”

- พ่องูก็จะไล่จับลูกงูจากปลายแถว ฝ่ายแม่งูจะต้องกางมือเพื่อป้องกันลูก หากลูกงูตัวใดถูกพ่องูดึงจนหลุดออกจากแถวไป ก็จะต้องออกจากการเล่น

- ผู้เล่นที่เหลือก็เริ่มเล่นกันอีกจนกว่าลูกงูจะถูกจับจนหมด

เพลงประกอบการเล่น

พ่องู : “แม่งูเอ๋ยกินน้ำบ่อไหน”

แม่งู : “กินน้ำบ่อโสกโยกไปโยกมา” พร้อมแสดงอาการส่ายตัวไปมา

พ่องู : “แม่งูเอ๋ยกินน้ำบ่อไหน”

แม่งู : “กินน้ำบ่อหินบินไปบินมา” พร้อมแสดงอาการบินไปบินมา

พ่องู : “แม่งูเอ๋ยกินน้ำบ่อไหน”

แม่งู : “กินน้ำบ่อทรายย้ายไปย้ายมา” พร้อมแสดงอาการส่ายตัวไปมา

พ่องู : “กินหัวกินหางกินกลางตลอดตัว”

คุณค่าสาระ

1.ให้ความสนุกสนานในกลุ่มผู้เล่น

2. ฝึกให้เกิดความสามัคคีในกลุ่มผู้เล่น

3. ฝึกฝนการต่อสู้และการหลบหลีกภัยที่จะเกิดกับตน

4. ฝึกการทำงานเป็นกลุ่มตั้งแต่วัยเด็ก

5. ได้ออกกำลังกาย ทำให้ร่างกายแข็งแรง